Page 156 - 고경 - 2019년 5월호 Vol. 73

གནང་ཆེན་འབྲོ་ཁྲི་འཇམ་གུང་རན།
མྱང་ཏང་ངེ་འཛིན།
ྲི
མ་མཆ་དགུ་མཆ།
ྲོ
ལ་བག
དཔལ་དབྱངས།
ཟླ་དག ྲི ྲི ྲི ྲོ
ཧྭ་ཤང་མ་ཧྭ་ཡ་ན།
མྱང་ཤ་མ། ྲི
གཉགས་བ་མ་ལ།
ྲི
ྲི
ྲོ
གཉགས་རན་པ་ཆེ།
རྒྱས།
고 짠뽀에게 말했다. 예세왕뽀는 또한 “만약 토번 땅에 복덕이나 인연이
ཙེན་མེན་པ།
ྲོ
ྲོ
གནང་ཆེན་འབྲོ་ཁྲི་འཇམ་གུང་རན། གནན་ཁམ་པ།
적다면 붓다의 가르침이 퍼지면 퍼질수록 외도의 변난辯難(시비)도 반드시
ཁ་མེན།
གནང་ཆེན་འབྲོ་ཁྲི་འཇམ་གུང་རན།
མྱང་ཏང་ངེ་འཛིན།
ྲོ
ྲི
མ་མཆ་དགུ་མཆ། ྲི རྒྱ་བྱེའུ། མྱང་ཏང་ངེ་འཛིན།
ྲི
ྲི
ྲི
22)
나타날 것이다. 만약 붓다의 가르침이 말법시대(ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ།) 까지 토번 땅에
མ་མཆ་དགུ་མཆ།
ྲི
ལ་བག
ྲི
ྲོ
ྲི
དཔལ་དབྱངས། ཏན་མན་པ། ལ་བག
ྲོ
ྲོ
전파된다면(그 때까지 있다면), 외도가 붓다의 가르침을 공격하는 일은 생기
ཤེས་རབ་འབུམ། དཔལ་དབྱངས།
ཟླ་དག
ྲོ
ེ
ཟླ་དག
ཧྭ་ཤང་མ་ཧྭ་ཡ་ན། དགངས་པ་ངེས་པར་འགལ་པ།
지 않는다. 불교도 사이에 견해가 서로 달라 논쟁이 벌어지는데, 그런 일
ཀ་མ་ལ་ཤ་ལ། ཧྭ་ཤང་མ་ཧྭ་ཡ་ན།
ྲི
ྲི
མྱང་ཤ་མ།
ྲི
ྲི
གཉགས་བ་མ་ལ། ཙེན་མེན་ག་ལྟ་བ།མྱང་ཤ་མ། ྲི
이 벌어지면 나의 제자 까말라씰라가 네팔에서 수행하고 있으니 그를 초
ྲི
གཉགས་རན་པ་ཆེ།
ཨ་ཙརྱ།
གཉགས་བ་མ་ལ།
ྲི
ྲོ
ྲི
ྲི
ྲི
ྲོ
རྒྱས། བྱང་ཆུབ་ཀ་གང་།གཉགས་རན་པ་ཆེ།
청해 변론하게 하라. 그래서 서로 다투는 일을 없애도록 하라!”라고 보디
ཙེན་མེན་པ།
ྲོ
ཏན་མུན་པ། རྒྱས།
གནྲོན་ཁམ་པ། ཇ་མ་བྱང་ཆུབ། ཙེན་མེན་པ།
ྲོ
ྲོ
사따께서 입적 전에 말했다고 짠뽀에게 아뢰었다. 그리하여 짠뽀는 사람
གནན་ཁམ་པ།
ཁ་མེན།
སྲུ་ཡང་དག
ྲོ
རྒྱ་བྱེའུ། ལང་ཀ ཁ་མེན།
을 파견해 까말라씰라를 초청하도록 했다. 돈문파頓門派(ཏོན་མན་པ། 중국선종과 관
ཙེན་མེན་པ། རྒྱ་བྱེའུ།
ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ།
ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ།
ྲོ
ཏན་མན་པ། དབའ་དཔལ་དབྱངས།
련 있는 파)는 『십만송반야경(ཤེས་རབ་འབུམ།)』을 들고 선정관(삼예사 내부에 있는 건
ྲོ
དབའ་རད་ན། ཏན་མན་པ།
ེ
ྲོ
དགྲོངས་པ་ངེས་པར་འགལ་པ། ཟ་ཧར། ཤེས་རབ་འབུམ།
물)에 들어가 폐관한 채 2개월 동안 공부했다. 『해심밀경소(དགངས་པ་ངེས་པར་འགལ་པ།)』 23)
ྲི
ེ
ྲི
ཀ་མ་ལ་ཤ་ལ།
ྲོ
མྱང་ཤ་མ།
ྲི
ྲི
ཙེན་མེན་ག་ལྟ་བ། རྒྱས། ཀ་མ་ལ་ཤ་ལ།
는 모아 놓고 보지 않았다. 24) ཨ་ཙརྱ། གཉགས་བ་མ་ལ།ཙེན་མེན་ག་ལྟ་བ།
ྲི
ྲི
བྱང་ཆུབ་ཀ་གང་། ཙེན་མེན་པ། ཨ་ཙརྱ།
ྲི
ྲི
ྲི
ྲི
ཏན་མུན་པ། ཙེན་མེན་པ། བྱང་ཆུབ་ཀ་གང་།
ྲོ
ྲོ
ྲོ
ྲོ
ཇ་མ་བྱང་ཆུབ། ས་བཅུ་པ། ཏན་མུན་པ།
ྲོ
སྲུ་ཡང་དག ས་སར་རག་པའ་ཤེས་རབ།
ྲོ
ྲོ
ྲོ
ྲི ཇ་མ་བྱང་ཆུབ།
ྲོ
ལང་ཀ ཐབས། སྲུ་ཡང་དག
ྲི
ཙེན་མེན་པ། , མ་རྲོག་པ་ཉད།ལང་ཀ
ྲི
དབའ་དཔལ་དབྱངས། དྲན་པ། ཙེན་མེན་པ།
ྲི
དབའ་རད་ན། ཡད་ལ་བྱེད་པ། དབའ་དཔལ་དབྱངས།
ཟ་ཧར། ྲོ མཚན་མ་མེད་པ།དབའ་རད་ན།
22) 여러 학설이 있지만 대표적인 것은 두 가지다. ① 정법正法·상법像法·말법末法의 삼시三時설. 정법시

ཟ་ཧར།
མྱང་ཤ་མ།
ྲོ
ྲི
ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
ྲི
는 교敎와 행行과 증證 세 가지가 구현되어 있는 시기다. 상법시는 교와 행 두 가지만 존재하는 시기
ྲི
རྒྱས།
རྣམ་པར་མ་རག་པ། མྱང་ཤ་མ།
ྲོ
ྲི
다. 말법시는 교敎만 있는 시기다. 삼시가 지속되는 시간에 대해서는 여러 학설이 있지만 통상적으
རྒྱས།
ྲི
གཉགས་བ་མ་ལ།
བརྒྱལ་བ།
로 정법시 5백년, 상법시 1천년, 말법시 1만년 지속된다고 본다. ② 네 시기로 나누는 설. 제1기는
ྲོ
ྲི
ྲི
ཙེན་མེན་པ།
རྣམ་པར་མ་རག་པ། གཉགས་བ་མ་ལ།
증과기證果期 , 즉 깨달음이 있는 시기로 약1 ཡང་དག་པར་ས་སར་རག་པ།
ཙེན་མེན་པ།천5백 년 지속된다. 제2기는 수행기修行期, 즉 수행은 존
ྲོ
ྲོ ཙེན་མེན་པ།
ྲོ
재하는 시기로 약 1천5백 년 계속된다. 제3기는 교법기敎法期, 즉 경율논 삼장은 존속하는 시기로 약
དྲན་པ་མེད་པ། ཙེན་མེན་པ།
ས་བཅུ་པ།
ས་བཅུ་པ།
ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
ྲི
ྲོ
ྲོ
ྲི
ས་སར་རག་པའ་ཤེས་རབ།
1천5백 년 지속된다. 제4기는 유상기唯相期 ྲོ, 즉 불교에 대한 모든 것이 쇠미해지고 단지 모습만 있는
རྐྱེན་རིས།
시기로 약 5백 년간 유지된다. 본문의 최후 5백 년은 ‘유상기’를 말하는 것으로 보인다. ྲི
ྲོ
ྲོ
ྲི
ྲོ
ཐབས།
ས་སར་རག་པའ་ཤེས་རབ།
ྲོ
སང་པ་ཉད། རྐྱེན་རིས།
འགོས་ཆོས་འགྲུབ།
ྲི
ཐབས།
, མ་རག་པ་ཉད།
སྒྲིབ་པ།
ྲི
ྲོ
23) 『해심밀경소』는 신라 원측 스님의 저서. 둔황에서 태어난 티베트인 귀최둡(འགོས་ཆོས་འགྲུབ།)이 티베트어로 옮

ྲི
ཡད་ལ་བྱེད་པ། , མ་རྲོག་པ་ཉད།
དྲན་པ།
འགོས1993, p.503.
겼다. འགོས는 고대 토번의 성씨의 하나다. 孫怡蓀主編, 『藏漢大辭典』, 北京:民族出版社, ྲི ྲི
འགོས
ཡད་ལ་བྱེད་པ།
དྲན་པ།
རངས་པ།
ྲི
ྲོ
24) 이 부분의 원문은 རག་པས་དལ་ཏ་བོར། 이다. 원문 그대로 해석하면 “발로 차서 한 데 모아 버렸다.”이다. 그러

ི
ོ
ི
ྱེ
ོ
རག་པས་དལ་ཏ་བོར།
ྱེ
ཡང་དག་པའ་ཡེ་ཤེས་ཀ་སྣང་བ།
མཚན་མ་མེད་པ།
ྲི ཡད་ལ་བྱེད་པ།
ྲི
ྲི
나 조금만 생각해보면 출가자가 경전을 해석한 논소를 발로 차 버릴 일을 없다고 보는 것이 보다 더
མཚན་མ་མེད་པ།
ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
ྲི
ྲི
ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
정확하다. 결국 『십만송반야경』을 보고 『해심밀경소』를 보지 않았다는 것은 논소 보다는 경전에서
ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
ྲོ
ྲི
ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
ྲི
རྣམ་པར་མ་རག་པ།
ྲི
직접 논쟁에 필요한 자료를 얻겠다는 의미로 보인다. 그래서 『해심밀경소』를 보지 않은 것이지 『해
ྲི
བརྒྱལ་བ།
ྲོ
ྲི
ྲོ
심밀경소』 내용이 부족해 읽지 않은 것은 아니라고 생각된다. དམ་པའ་ཆས། རྣམ་པར་མ་རག་པ།
ྲོ
ྲོ
རྣམ་པར་མ་རག་པ། དན་དམ་པ། བརྒྱལ་བ།
ྲི
ྲོ
ྲི
ྲོ
ཡང་དག་པར་ས་སར་རག་པ། དྲན་པ་མེད་པ། རྣམ་པར་མ་རག་པ།
ྲོ
ྲོ
ྲོ
ྲོ
དྲན་པ་མེད་པ། དན་དམ་པ། ཡང་དག་པར་ས་སར་རག་པ།
ྲོ
ྲོ
154 ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ། , ཆས། དྲན་པ་མེད་པ།
ྲོ
ྲི
ྲི
ྲི
སང་པ་ཉད། སྤྲོས་པ། ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
ྲོ
ྲོ
སྒྲིབ་པ། དྲ་བ། སང་པ་ཉད།
ྲི
ྲི
ཡད་ལ་བྱེད་པ། ཐབས། སྒྲིབ་པ།
ྲོ
རངས་པ། ཤེས་རབ། ཡད་ལ་བྱེད་པ།
ྲི
ྲོ
ཡང་དག་པའ་ཡེ་ཤེས་ཀ་སྣང་བ། ཀུན་རབ་བདེན་པ། རངས་པ།
ྲི
ྲི
ྲོ
ྲི
ྲོ
ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ། དན་དམ་པའ་བདེན་པ། ྲི ྲི
ྲི ཡང་དག་པའ་ཡེ་ཤེས་ཀ་སྣང་བ།
ྲི
ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ། ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
ྲི
ྲོ
ྲི
དམ་པའ་ཆས། ཡད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ།
ྲི
དན་དམ་པ། དམ་པའ་ཆས།
ྲོ
ྲོ
ྲི
དྲན་པ་མེད་པ། དན་དམ་པ།
ྲོ
ྲོ
དན་དམ་པ། དྲན་པ་མེད་པ།
ྲོ
ྲོ
, ཆས། དན་དམ་པ།
སྤྲོས་པ། , ཆས།
ྲོ
དྲ་བ། སྤྲོས་པ།
ཐབས། དྲ་བ།
ཤེས་རབ། ཐབས།
ྲོ
ཀུན་རབ་བདེན་པ། ཤེས་རབ།
དན་དམ་པའ་བདེན་པ། ཀུན་རབ་བདེན་པ།
ྲོ
ྲོ
ྲི
ྲི
དན་དམ་པའ་བདེན་པ།
ྲོ